Elastografia to metoda obrazowania narządów i tkanek. Wykorzystuje się w niej ultrasonografię cyfrową, z której obraz zostaje poddany specjalnej obróbce i przetwarzaniu. Umożliwia ocenę sztywności narządów i tkanek, co pozwala na ich dokładniejsze niż w usg zbadanie, a w rezultacie – wykrycie zmian chorobowych, zwłaszcza nowotworowych.
Najbardziej zaawansowana technicznie wersja tej metody, elastografia dynamiczna (elastografia fali poprzecznej/ścinającej, ang. Shear Wave Elastography, SWE), to badanie umożliwiające obiektywny pomiar sztywności badanej struktury z uzyskaniem liczbowej wartości sztywności (wyrażonej w kPa lub m/s) przy wykorzystaniu efektu naddźwiękowego w stożku Macha (jak w silnikach odrzutowych) i modułu Younga (na rozciągalność i ściskalność ośrodków).
NZOZ Gemini jako jedyny ośrodek lecznictwa otwartego w Polsce wykonuje takie badania przy użyciu elastografu cyfrowego Aixplorer MultiWave innowacyjnej francuskiej firmy Supersonic Imagine, jedynego producenta tego sprzętu na świecie.
Zakup urządzenia ułatwiło dofinansowanie z funduszy unijnych w ramach programu „Fundusze dla Małopolski” – umowa 02.01.01-12-5-0594-791-10, Małopolski Regionalny Program Operacyjny.
Wykonujemy badania:
piersi i narządu rodnego – dr Wojciech Osmański, dr Anna Misztal-Dwojak,
narządów jamy brzusznej ze szczególnym uwzględnieniem wątroby (bezpieczna alternatywa dla biopsji wątroby, doskonalsza wersja metody „fibro-scan”) – dr Tadeusz Wilkosz.
Dzięki badaniu elastograficznemu wątroby można ocenić stopień ewentualnego włóknienia narządu. Lekarz przeprowadzający badanie znajduje najbardziej jednorodny obszar wątroby do badania i dokładnie go widzi, co zapobiega zaniżeniu lub zawyżeniu wyniku wskutek bliskości pulsującego naczynia krwionośnego, torebki wątroby czy pęcherzyka żółciowego.
Podczas badania można również znaleźć obszary o różnym stopniu włóknienia.
Elastografia ma zastosowanie we wszystkich przewlekłych chorobach wątroby:
- przewlekłym wirusowym zapaleniu wątroby typu B i C
- autoimmunologicznym zapaleniu wątroby,
- chorobie stłuszczeniowej wątroby,
- uszkodzeniu alkoholowym,
- chorobach dróg żółciowych
- hemochromatozie.
Elastografię stosuje się do:
- wstępnej oceny w trakcie diagnostyki choroby wątroby,
- kontroli progresji w porównaniu do wyjściowej biopsji wątroby,
- kontroli postępu lub cofania się włóknienia po leczeniu,
- oceny włóknienia wątroby u pacjentów, z przeciwwskazaniami do biopsji.
Zastosowanie elastografii dynamicznej w diagnostyce piersi opiera się na zdolności tej technologii do tworzenia w czasie rzeczywistym kolorowej mapy sztywności tkanek w oknie obrazowym badanego obszaru piersi oraz obiektywnego (w przeciwieństwie do elastografii statycznej/kompresyjnej) pomiaru sztywności tkanki w obszarze zainteresowania.
W elastografii dynamicznej kolorowy obraz powstaje wyłącznie w wyniku pracy głowicy jako nadajnika i odbiornika fali ultradźwiękowej z jednoczasową obróbką elektroniczną sygnału w czasie rzeczywistym, a nie wskutek kompresji badanej tkanki głowicą naciskaną ręką badającego. Pozwala to na całkowitą obiektywizację oceny uzyskanych obrazów, zarówno jakościowej – kolorowej mapy tkanki w obszarze zainteresowania, jak i ilościowej – pomiaru minimalnej, maksymalnej i średniej sztywności badanej zmiany; w ślad za obiektywizmem idzie powtarzalność badania i niezależność od przyzwyczajeń operatora. SWE bardziej niż usg pozwala np. na identyfikację guzków satelitarnych.
Elastografia dynamiczna znacząco poprawia czułość i swoistość rozpoznania zmian w piersiach i kwalifikacji ich do odpowiedniej kategorii BIRADS, co ma kluczowe znaczenia dla dalszego postępowania z pacjentką, a zwłaszcza pomaga w rozstrzygnięciu między kategoriami BIRADS 3 i 4, przez co pozwala ograniczyć liczbę inwazyjnych procedur diagnostycznych (biopsji aspiracyjnych cienko- i gruboigłowych) bez uszczerbku na precyzji rozpoznania i bezpieczeństwie pacjentki.